Духовен Азбучник

Старецот Сава од манастирот Филотеј ми раскажа дека за време на големиот глад во 1917 година, монасите од манастирот Ивирон, гледајќи дека залихите во нивните магацини се намалуваат, го редуцирале давањето милостиња. Всушност, скржавиот надзорник инсистирал сосема да се престане со давањето милостиња.

Исто така, во духовниот живот треба да се сетиме дека велиме едно, а одвнатре нѐ гори и мачи друго. Никој не започнал да следи некоја ерес затоа што добил особено просветление и видел дека православната вера не е вистина. На еден човек му починало детето и секташите го нашле во неговата болка, напуштен од неговата парохија, никој не беше го прашал: „Кој си, што работиш, како си?“ Туѓ помеѓу туѓи.

Живееме во време кога низ православниот свет е сè некако испомешано, од едноставноста на христијанството во апостолско време, до привилегираноста во Византија, потоа во Русија, потоа губењто на привилегиите, до сега веќе губењето на едноставноста, а барање на привелегиран статус во општества (секако и нашето) кои сега воопшто и не се христијански, иако се изградени на христијанска основа.

Не е далеку од човекот – моралното битие, а човекот е создание морално. Така е предодреден. Не е создание кое само јаде, пие, чекори исправено, и по нешто зборува, туку создание кое си поставува прашања: „Кој сум?“, „Од каде сум?“, „Каде одам и како треба да живеам?“ Такви прашања само човекот си поставува на себеси.

Конечена и истовремено бесконечна цел на човекот е – обожување, кое се остварува само преку благодатта, односно преку силата и делувањето на Божеството. Благодатта е дадена на Црквата. Црквата е поле на вечна, божествена светлост, која взаемно дејствува со човечката душа, која е послушна на благодатта и која невидливо ја просветлува (во некои случаеви тоа просветлување и преобразување на душата се случува и на материјален план ...

 Кој се плаши од гревот, го љуби Бога. Кој има умиление, има уште поголема љубов. Кој во душата има светлост и радост, има уште поголема љубов. Кој, пак, има благодат и во душата и во телото, има совршена љубов. Таа мерка на благодат Светиот Дух ја дарувал на мачениците, а таа им помага храбро да ги поднесат сите страдања.

Никој не може да утеши друг човек. Грешка е да сакаме да најдеме мир во која било личност. Секое лице, колку и да те сака и колку да  го сакаш, - погледнете во себе - има ограничени можности. Тој е човек, има мала сила, има мал капацитет, само Бог му дава целосен одмор на човекот, и само Бог

Многумина од нас не умеат да го ислушаат својот соговорник: го прекратуваат, не му дозволуваат да ја искаже својата мисла. Исто така, не смее да се зборува кога сме под влијание на гневот или на другите страсти. За сето она што ќе го кажеме во состојба на гнев, подоцна горко ќе зажалиме. Најнапред, потребно е да се успокоиме.

Вистинскиот христијанин никогаш не смее да осудува или да изнесува обвинувања против своите ближни, дури и ако некој насилно му ја земе облеката. Постои разлика меѓу оние луѓе што веруваат во Христа и оние кои не веруваат. Христијаните се придржуваат до Божествената, а луѓето кои не веруваат до човечката правда.

Сите сме слушнале за познатата слика во која чашата на едната личност е половина испразната, а на другата – половина полна. Првата личност е склона кон минување низ животот со неисполнети цели, додека втората ќе го гледа својот свет како прекрасна расцветана градина. Дури и сиот плевел во таа градина може да изгледа убав, доколку ги отстрануваме од себе негативните помисли.

Честопати се случува да сме неуспешни во придржувањето кон Господовите заповеди и да се чувствуваме малодушни , неуспешни да направиме прогрес во борбата против нашите гревови. Едни и исти гревови како постојано да не прогонуваат. Малодушноста е нашиот непријател, зашто е орудие што демоните го користат

Некој луѓе мислат, дека Христос дојде, за нас да не умртви. Единственото умртвување, кое Христос го одобрува во нашиот свет, – е умртвувањето на нашата неправда. Он дојде, за да ја умртви неправдата во нашиот живот, но нè и желбите на срцето. Он дојде, за да ја излие врз нас благодатната роса на Светиот Дух и Својата Крв, која оживува.

Кoга тoј уштe бил мирјанин и сoбирач на царскитe данoци, му сe случилo да oтсeднe вo eдeн манастир. Кoга видeл дeка гаврани паѓаат на oвoшкитe, дeка ги кршат гранкитe сo плoдoвитe и ги нoсат нeкадe, сe зачудил на тoа и заeднo сo мoнаситe тргнал пo нив да види кадe тиe гo нoсат oвoшјeтo. Oдeјќи така завлeглe вo нeкoј нeпрooдeн прeдeл,

 Патот на твојот живот е отворен. Ти избираш како да мислиш. Можеш да се оттргнуваш од својот крст, да врескаш, да сакаш да си заминеш, да хулиш.. Крстот да ти стане причина за конфликт, упорност и бунт. Тоа е твое право. Но, ако крстот ти стане причина за единство – да се соединиш со самиот Крст и со Оној Кој е на него – тогаш душевните својства Христови, особините на Неговиот карактер, ќе се пренесат и на тебе.

Ако те натераат да решиш некоја равенка, за неколку минути ќе заборавиш како се прави тоа. Ако си ученик и те прашаат за лекцијата, која ти ја предавале пред неколку дена, ти нема да ја паметиш. Ти кој имаш толку мал, оскуден, немоќен, ограничен ум, сега сакаш да го разбереш недостижното, да ги разбереш тајните, да го разбереш тоа што не можеш да го разбереш.

Нема човек без Крст. И богатите и сиромашните, и убавите и неугледните, и високите, и жените, и мажите, и децата, и луѓето на кои им се восхитуваш, и оние кои се многу здрави, и тие имаат свој Крст. Можеби тие да имаат душевна болка, големо душевно испитание, па не можат ни да се радуваат на здравјето, кое, да речеме, ти го немаш. Нема човек без Крст, но едноставно не сите го имаат твојот крст.

Чудни нешта. Чудно функционира нашиот живот без неговиот Градител – Христос. Он го води нашиот живот. Додека богаташот од приказната имал секакви убави нешта и си велел на себеси: „Одмори си! О, колку пари имам во банката! Со тие пари ќе живеат и моите внуци! Добро сме! Немаме никаков проблем!“ И одеднаш – бам! – неочекуваното!

Негувајќи голема трудољубивост кон Бог и пламена љубов кон Спасителот, а бидејќи незадоволен со обичното исполнување на правилото на постот, побожноста и молитвите, Прокопиј почнал да бара начин како да Му угоди на Бога со уште поголеми подвизи. Иако ќелијата му била сосема блиску, не се задоволувал со тоа. Неговото смртно тело се исушило од постот, но и тоа му се чинело