логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка

Епископ Калистос Вер

 

hristos-i-iskushenijata.jpgДуховен раководите, грчки – „герон“, руски – „старец“ е „стар човек“, кој не мора нужно да е стар по години, но е мудар во своето духовно искуство на божествената вистина и благословен е со благодат на „духовен отец“, со посебен благодатен дар на другите да им биде водач на Патот кон спасението. Тоа што тој им го дава на своите духовни деца не е, превосходно, морална поука или правило за живот, туку лочен однос. „Старец“, вели Достоевски, „е некој кој во сопствената душа и во сопствената волја ја презема вашата душа и вашата волја“.

Старец е човек со внатрешен мир , преку кој можат да се спасат илјадници луѓе. Нему, како плод на молитвата и на самоодрекувањето, му е даден Светиот Дух, дарот на расудувањето кој му овозможува да ги „чита“ тајните на човечките срца; така, тој одговара не само на прашањата што другите му ги поставуваат, туку и на прашањата – честопати многу потемелни – за кои не ни помислувале да ги постават. Заедно со дарот на расудувањето, тој поседува и дар на духовно исцелување – има моќ да ги возобнови човечките души, а често и нивните тела. Ова духовно исцелување тој не го спроведува само со своите утешни зборови, туку и со своето молчење, па дури и со самото свое присуство. Колку и да е важен советот, многу поважна е посредничката молитва. Своите (духовни) деца ги прави целосни така што постојано се моли за нив, се поистоветува со нив, ги прифаќа нивните радости и нивната тага како свои сопствени, ги зема на своите плеќи бремето на нивната вина или вознемиреност. Никој не може да биде старец ако неуморно не се моли за другите.

Ако старецот е свештеник, неговата служба на духовно раководење тесно е поврзана со Светата Тајна Исповед. Но, старец во целосна смисла на зборот е повеќе од свештеник-исповедник. Старец во вистинската смисла на овој збор не може да биде именуван како таков од страна на некоја духовна власт. Тоа што се случува кога Светиот Дух непосредно им зборува на срцата на христијаните, јасно покажува дека Бог одредена личност ја благословил со благодат да раководи и да исцелува други. Иако старец најчесто е јеромонах, тој може да биде и оженет парохиски свештеник, или обичен монах кој не е ракоположен во свештенички чин, а исто така и монахиња, иако ретко, или мирјанка. Ако самиот старце не е свештеник, тој, откако ќе ги ислуша проблемите на неговото духовно чедо, обично ги упатува кај свештеник заради Светата Тајна Исповед и за разрешување на гревовите.

Односто меѓу духовното чедо и духовниот отец може да биде мошне различен. Некои го посетуваат старецот само еднаш или двапати во текот на својот живот, во мигови на особена криза, додека другите одржуваат редовна врска со старецот, гледајќи се со него секој месец, а некои и секој ден. Никакви правила не можат однапред да се пропишат. Таа поврзаност расте сама по себе под непосредно водство на Светиот Дух.

Тој однос секогаш е личен. Старецот не применува апстрактни правила научени од книги, туку во секоја поединечна прилика гледа пред себе одреден човек или жена; просветлен со Духот, тој се обидува да ја пренесе единствената Божја волја, посебно за таа личност. Бидејќи вистинскиот старец го разбира и го почитува личниот карактер на секој поединец, тој не ја ограничува неговата внатрешна слобода туку ја засилува. Неговата цел не е да изнуди механичка послушност, туку своите духовни деца да ги доведе до онаа точка на духовна зрелост  на која може да одлучуваат сами за себе. Тој на секого му го покажува неговото вистинско лице коешто порано во голема мера било сокриено и од самиот човек; неговиот труд е творечки и животодавен и му овозможува на другиот да ја изврши задачата којашто на почетокот му изгледала невозможна. Сето тоа старецот може да го постигне исклучиво затоа што секого лично го сака. Тој однос, дури, е заемен: старецот не може да му помогне на другиот сè додека другата личност не посака да се промени и со љубов и со доверба да го отвори своето срце за старецот. Оној што оди да го види старецот со духовна љубопитност, веројатно ќе се врати со празни раце и неимпресиониран.

Бидејќи тој однос е секогаш личен, одреден старец не може на секого да му помогне во иста мера. Тој може да им помогне само на оние коишто Духот му ги испратил. Исто така, ниту ученикот не може да каже: „Мојот старец е најдобар од сите“, туку би требало да каже: „Мојот старец е најдобар за мене.“

Раководејќи ги другите, духовниот отец ја очекува волјата и гласот на Светиот Дух. „Ќе ти го дадам само она што Бог ми вели да ти го дадам“, кажувал св. Серафим Саровски. „Верувам дека првиот збор што ќе ми дојде е вдахновен од Светиот Дух“. Очогледно дека никој нема право да постапува на овој начин сè додека, преку подвижнички труд и молитва, не стекне исклучително силна свест за Божјото присуство. За секој што не го достигнал ова ниво, таквото однесување би било неодговорно.

Слино вели и отец Захариј:
„Понекогаш човек самиот не знае што да каже. Самиот Господ зборува преку неговата уста. Човек би требало да се моли на следниот начин: „Боже, Ти живеј во мене, Ти зборувај и дејствувај преку мене.“ Кога Господ зборува преку устата на човек, тогаш секој збор на тој човек е вреден и сето она што тој го кажува се исполнува. Оној што така зборува и самиот е изненаден... Човек не смее да се потпира на сопствената мудрост.“
Врската меѓу духовното чедо и духовниот отец продолжува и по смртта, сè до Страшниот суд. Отец Захариј ги смируваше своите следбеници: „По смртта ќе бидам многу пожив отколку сега, затоа немојте да плачете кога ќе умрам... На денот на Судот старецот ќе каже: Еве ме мене и моите чеда“.

Секој православен христијанин треба да има свој духовен отец. Што да правиме кога бараме такво раководство а не можеме да го најдеме? Се разбира дека можеме да се поучиме од книгите: без оглед дали имаме или немаме духовен отец, ќе ја читаме Библијата, како би можела постојано да нè раководи. Меѓутоа, тешкотијата со книгите е во тоа што не знаеме што може конкретно да се примени на секој поединец. Исто како и книгите, како и духовното татковство, постои и духовно братство или сестринство, помош што ни ја даваат оние што не се учители во Бога, туку ученици како и ние. Не треба да ги пренебрегнуваме приликите што ни се нудат на тој начин. Оние, меѓутоа, што сериозно му се препуштиле на Патот, би требало на секаков начин да се потрудат да пронајдат отец во Светиот Дух. Колку посмирено бараат, несомнено ќе им се даде раководсвто какво што им треба. Тие нема секогаш да пронајдат старец каков што бил св. Серафим или отец Захариј. Треба да се погрижиме да не се случи, во нашето исчекување на нешто што однадвор е спектакуларно, да ја превидиме помошта којашто Бог навистина ни ја нуди. Можеби ќе произлезе дека некој, кој во очите на другите изгледа незабележлив, е единствениот отец кој е во состојба мене лично да ми ги изговори огнените зборови каоишто превосходно мене ми се потребни.  

Подготви: д-р Драган Михајловиќ

Посети: {moshits} 



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

Видео содржини

dobrotoljubie

Духовност

Јуни 13, 2025
SV.JOVAN.Kronshtatski

Акатист кон Светиот и праведен отец Св.Јован Кронштадски Чудотворец

Љубављу својом озари нас, грешне и немоћне, удостој нас да принесемо плодове покајања, и да се неосуђено причешћујемо Светим тајнама Христовим. Силом својом веру у нама оснажи, у молитви нас подржи, немоћи и болести исцели, од искушења и непријатеља видљивих…
Октомври 20, 2024
TviTER281

Монашки и свештенички семинар во митрополијата на Киншаса (06.09.2024 21:29)

Со Божја благодат и благослов на Неговата Светост Папата и Патријарх Александриски и на цела Африка г. Теодор II, во Митрополијата на Киншаса, во Конго, се одржаа семинари за монасите и свештениците.

Света Троица во Стариот Завет

Јун 30, 2024 Полезно и Потребно 1512
Avraamovo.GOSTOLJUBIE
„Секоја енергија која од Бога се простира на творевината и се именува со многу имиња, од…

За нафората

Јун 25, 2024 Полезно и Потребно 1749
HRISTOS.nafora
Нафората е осветен леб,кој бил принесен на жртвеникот и чија средина е извадена и…

Проскомидија

TVIT602
·Што е Проскомидија? Еретиците немаат Проскомидија. Проскомидијата е уводниот дел на…

Јован Дебарски Архиепископ Охридски (30 август/12 септември)

Сеп 13, 2021 Житија 3930
Овој свет и богоносен отец наш Јован Дебранин, Архиепископ Охридски и прв ктитор на…

Беседи

Архиепископ Антинојски Пантелејмон: За љубовта

Архиепископ Антинојски Пантелејмон: За љубовта

 Ако на пример, ние не ги надминеме границите на секојдневнието, ако не ги надминеме своите слабости, тогаш на кој начин нашата христијанска љубов се разликува од другите? Ако ги љубиме...

Старец Георгиј Капсанис - ЗНАЧЕЊЕТО НА БОЛКАТА ВО НАШИОТ ЖИВОТ

Старец Георгиј Капсанис - ЗНАЧЕЊЕТО НА БОЛКАТА ВО НАШИОТ ЖИВОТ

Во оваа нова состојба се чини дека смртта и болката имаат позитивно значење, како другата кожна облека со која Бог ги облекол Адам и Ева кога го напуштиле рајот за...

Вознесение во Христос или идолопоклоничко превознесување

Вознесение во Христос или идолопоклоничко превознесување

  Луѓето тежнеат кон правење идоли. Идол е сѐ она што човекот го става на прво место во своето срце, наместо Бог и наместо духовното растење во Бог. Луѓето сакаат...

Св. Климент Охридски: Поука на вознесение на Господ наш Исус Христос

Св. Климент Охридски: Поука на вознесение на Господ наш Исус Христос

Поради тоа, браќа, бидејќи нè очекува бесконечна мака, да се потрудиме преку подвиг да ја избегнеме, со милостина да го пречекаме бедниот и да го угостиме, примајќи го туѓинецот, гладниот...

 Митрополит Струмички Наум: Недела на слепородениот

Митрополит Струмички Наум: Недела на слепородениот

Се случија две средби помеѓу слепородениот и Христос: првата додека уште беше слеп; и втората, откако прогледа и откако Го оправда Христос пред фарисеите. И фарисеите двапати се сретнаа со...

Митрополит Струмички Наум: „Литургијата и на почетокот била Тајна Вечера, а не јавен доручек.“

Митрополит Струмички Наум: „Литургијата и на почетокот била Тајна Вечера, а не јавен доручек.“

       Така, како што веќе напишав: ниту почетокот, ниту крајот на начинот на служењето на Светата Литургија се и ќе бидат исти со денешниот – ниту некој Собор ја прогласил за...

Отец Гаврил-Беседа за Св.Методиј и Св.Кирил

Отец Гаврил-Беседа за Св.Методиј и Св.Кирил

Тогаш сфатил дека не треба да се врзува за ништо световно, и дека треба да живее единствено за Царството Небесно, односно за Бога. И навистина се оддал на богоугоден живот,...

Жарко Ѓорѓиевски: Свети апостоли Јасон и Сосинатар (Недела на раслабениот)

Жарко Ѓорѓиевски: Свети апостоли Јасон и Сосинатар (Недела на раслабениот)

Eвангелската приказна за исцелувањето на болниот човек кој поголемиот дел од својот живот беспомошно лежел покрај бањата која ја опишал светиот апостол и евангелист Јован е пример на чисто милосрдие...

« »

Најново од духовност

Православен календар

 

02/07/2025 - среда

Петровденски пости (строг пост)

+Светиот апостол Јуда; Преподобен Паисиј Велики; Светиот маченик Зосим; Преподобен Јован Отшелник; Свети Јован Шангајски;

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на св. Христов преподобен Наум Охридски  3 јули/ 20 јуни 2025

Тропар на св. Христов преподобен Наум Охридски 3 јули/ 20 јуни 2025

Соединувајќи се со Христа, си го оставил светот, живеејќи по Дух, телото си го распнал, преблажени Науме.   Си се стремел како...

Тропар на св. Христов апостол Јуда 2 јули/19 јуни  2025

Тропар на св. Христов апостол Јуда 2 јули/19 јуни 2025

Како Христов сродник познавајки те о Јудо,и како храбар маченик свештено те восфалуваме,ти прелеста ја порази и верата ја сочува,денес...

Тропар на св. Христова маченица Акилина  26 јуни/13 јуни  2025

Тропар на св. Христова маченица Акилина 26 јуни/13 јуни 2025

Избран саду на Божјата благодат,Акилино света девственичке,радост на ангелите, посрамување на демоните,моли се, о, ти јагне Божјо,за оние кои Неговата...

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная