ДАРКО БРЛЕК, ПРЕТСЕДАТЕЛ НА ЕВРОПСКАТА АСОЦИЈАЦИЈА на ФЕСТИВАЛи
Иако Македонија се' уште не е членка на ЕУ, таа сепак е значаен дел од Европа и со својата специфична култура и културна традиција го збогатува европскиот простор, вели Брлек
Дарко Брлек, директор на познатиот Љубљански фестивал и претседател на Европската фестивалска асоцијација, најмногу лобираше Охридско лето да се вклучи во Европската година на интеркултурен дијалог. Благодарение на неговите напори, нашиот фестивал заедно со 25 европски фестивали потпиша декларација со која стана дел од меѓукултурната соработка што годинава интензивно почнаа меѓусебно да ја развиваат земјите-членки на Европската Унија.
* Повеќе од 25 европски фестивали неодамна потпишаа декларација дека ќе се вклучат во Европската година на интеркултурен дијалог. Кои се придобивките од тој договор?
- Фестивалите што ја потпишаа декларацијата ќе настојуваат преку своите програми и активности да развијат интензивна соработка што ќе води кон досегање на интеграцијата, хармонијата и меѓусебното почитување на различните култури. Со тоа, во рамките на Европската година на интеркултурен дијалог, организаторите на фестивалите се обврзани да вложат напори во креативно развивање на соработката и културниот соживот, без оглед на народноста, расата, верата или социјалниот статус на уметниците, авторите, филмските раборници, театарџиите. Со декларацијата ги поттикнуваме фестивалите да ги здружат силите и во современото општество да и' отворат поголем пат на културата, а со тоа да го промовираат и интеркултурниот дијалог.
* Ќе им овозможи ли декларацијата на уметниците од помалите земји полесно да настапуваат на големите европски фестивали?
- Потписот врз декларацијата секако ги обврзува фестивалите на поголема соработка, размена на искуства и на поинтензивни меѓународни заеднички проекти. Сепак, тој документ не гарантира поголеми и побројни гостувања на уметниците од една во друга земја. Ангажманот и успешноста на тоа поле се' уште е во рацете на самите фестивали.Потпишаната декларација не овозможува ниту дополнителни надворешни финансирања на фестивалите. Таа во основа е иницијатива за поттикнување на фестивалите да соработуваат повеќе едни со други и така да го промовираат меѓукултурниот дијалог.
* И Охридско лето успеа да се приклучи во декларацијата? Како сега се гледа на нашиот фестивал во Европската Унија?
- Иако Македонија се' уште не е членка на Европската Унија, таа е значаен дел од Европа. Вашата земја со својата специфична култура и културна традиција го збогатува европскиот простор. Истото важи и за другите земји од некогашна Југославија, кои исто така беа поканети да се вклучат во декларацијата. Секако, станува збор за земји, како што е Македонија, за кои е сосем сигурно дека во блиска иднина ќе станат дел од Унијата. Инаку, Охридско лето е веќе признат и значаен фестивал. Одлична можност за негова подобра препознатливост во светот е секако и туристичката промоција на Охрид, кој поради својата природна убавина и културно значење е навистина привлечна дестинација. Ако имате добра туристичка понуда, тогаш тоа ќе значи и збогатување и поголемо промовирање на фестивалот. Зголемената посетеност од странски гости, ќе придонесе фестивалот да е уште попрепознатлив во светот. Тоа истовремено ќе создаде можности за гостувања на странски и врвни уметници, како и поголема привлечност на фестивалот за странската публика. Популарноста на фестивалот во светот ќе ги привлече и странските покровители и спонзори, чии средства се секако неопходни за растеж на секоја културна манифестација.
* Да очекуваме ли во иднина поголема размена на уметници меѓу Љубљанскиот фестивал и Охридско лето?
- Со фестивалот Охридско лето во минатите години имавме одлична соработка, а се надеваме дека тоа ќе се одвива и понатаму. Секако, со вашиот фестивал соработуваме и во рамките на Асоцијацијата на европските фестивали и веројатно ќе бидат разгледани можностите за меѓусебни гостувања на групи и уметници од Словенија и од Македонија.
* УНЕСКО предупреди дека во процесот на глобализацијата, многу мали јазици исчезнуваат. Можно ли е да се случи непланирано и помалите култури да исчезнат во обидите за развој на интеркултурната комуникација?
- Не би рекол дека целта на Европската Унија е сите култури да се влеат една во друга, туку само да контактираат една со друга и така да соработуваат. Пред се', постои желба на луѓето да им се претстават различни културни одлики, да се разбијат стереотипите и човештвото да се развие до ниво на кое ќе може без стравови од глобализацијата да се зборува за меѓусебно почитување на културните идентитети. Јасно ни е дека државите во Европската Унија се одликуваат со богата историја, традиција, културно наследство. Токму затоа никоја од нив не би си дозволила културата да и' се изгуби во некоја нова, таканаречена европска култура. Формирањето и слевањето во само една голема култура многу ќе го осиромаши уметничкото творештво во сите подрачја. Затоа е неопходно да се сочува секој културен идентитет со својата разноликост. Во Годината на интеркултурен дијалог основна идеја е да им се овозможи на разноликостите да се видат и да се запознаат една со друга, за потоа повеќе да се почитуваат меѓу себе.
Тоше Огњанов- ДНЕВНИК