Собранието на Република Македонија изгласа
Изгор казни за неправилен македонски јазик
Најмалку 2.500 евра ќе плати секој издавач, медиум, општина, фирма што ќе објави нелекториран текст
Рекламирањето на латиница скапо ќе се казнува
Скапо ќе плати секој што во иднина преку медиум ќе опише некој „божанствен крузинг“, ќе огласи место за „адвертајзинг менаџер“ или ќе отвори „beauty studio“. Најмалку 2.500 евра ќе биде глобата за секое прекршување на Законот за употребата на македонскиот јазик. За секој нелекториран текст што ќе го објават правни лица, како издавачи, фирми, медиуми, општини, институции ќе следува глоба од 2.500 до 3.000 евра. Тоа стои во измените на Законот за употребата на македонскиот јазик, а кои деновиве ги изгласа Собранието на РМ. Според дополнувањата, одделно ќе се казнуваат и одговорните лица што дозволиле да се објави нелекториран текст и тоа со казна од 700 до 900 евра. Со новите одредби речиси десетпати се зголемени долните прагови од казните предвидени за отстапување од правилната употреба на јазикот. Досега, за правни лица тие се движеа од 10.000 до 200.000 денари, а за одговорните лица беа предвидени казни од 1.000 до 35.000 денари. Сепак, ретко кој во минатите години кај нас беше казнет за неправилна употреба на јазикот. Поддржувачите на измените во Законот сега веруваат дека висината на глобите ќе помогне да се сочува нормата на македонскиот јазик во јавната употреба.
ВИСОКИ КАЗНИ ЗА ПОВИСОКА СВЕСТ
Лилјана Поповска,водач наДОМи претседателка на Организацискиот одбор на манифестацијата Година на македонскиот јазик, верува дека македонскиот јазик ќе почне да се употребува правилно. Казните не се популарна мерка за да се развива свест за употреба на еден јазик, но сепак, во нашиот случај тие се неопходни за да се воспостави ред во настанатиот хаос што ни го уништува јазикот. Секој што ќе ја прекршува нормата ќе биде соодветно казнет. Македонскиот јазик беше речиси заборавен 16-17 години во Република Македонија. Иако постоеше закон за негова употреба, тој речиси и да не се применуваше. Токму затоа пред една година беше иницирана и Годината на македонскиот јазик, со што успеавме многу работи да поправиме во полето на јазикот - вели Поповска.
Најзадоволни од воведените измени се лингвистите од Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“, кои со години укажуваат дека јазикот ни се уништува, зашто не се почитуваат правилата. Оттаму негодуваат што фирми, медиуми, јавни личности во минатите години неказнето го прекршуваа јазикот, користејќи зборови и изрази од англискиот јазик и од јазиците на земјите во нашето соседство.
- Од донесувањето на Законот за употребата на македонскиот јазик изминаа повеќе од десет години. Но, секако состојбите укажуваат дека не можеме да бидеме задоволни од неговото почитување. Многу списанија и телевизиски куќи се без вработен лектор, најголем број од имињата на трговските објекти, рекламите, излозите не се на кирилско писмо, сведоци сме на нелекторирани книги и прилози во весници, лоши преводи на филмските програми. Сето тоа добива загрижувачки обем. Дали зголемените казни ќе ја зголемат свеста за почитување на законот и на свеста за сопствениот јазик и идентитет, ќе покаже времето - вели Лилјана Макаријоска, директорка на Институтот.
ЦЕЛИ ОПШТИНИ НЕ ЗБОРУВААТ МАКЕДОНСКИ
Макаријоска додава дека е загрижувачки што во некои општини во земјава не се користи македонскиот јазик, иако неговата употреба таму е законски утврдена. Загрижува и тенденцијата пројавена во некои од единиците на локалната самоуправа за избегнување на употребата на македонскиот јазик утврдена со закон. Не ни е познато дали воопшто досега надлежните судови изрекле казни за прекршување на овој закон - вели Макаријоска.Надлежно за спроведување на Законот за употребата на македонскиот јазик и за измените во него е Министерството за култура во чии рамки работат Советот за македонски јазик и инспекциските служби. Сепак, од ресорното министерство се' уште не знаеја кога и како ќе ги применат новите одредби од Законот. Велат дека стратегија за тоа ќе нема се' додека не биде назначен нов министер за култура. Немаа одговор ниту дали ќе ги казнуваат и одговорните во одделни општини во кои се избегнува употребата на македонскиот јазик.
Наесен нов том од Толковниот речник
Нов, четврти том од Толковниот речник на македонскиот јазик ќе биде објавен наесен, најавуваат од Институтот за македонски јазик. На 600 страници ќе има повеќе илјади термини од нашиот јазик што почнуваат на буквата П. Толковните речници се водачи во правилната употреба на јазикот, но кај нас објавувањето се' уште се одвива бавно, зашто како што велат од Институтот, паричната поддршка за неговата подготовка е недоволна.- Се надеваме дека во иднина ќе има повеќе разбирање за финансирањето на проектите од национален интерес. Афирмирањето на македонскиот јазик, во услови на постојано негирање, е влог за сегашноста и за иднината - велат од Институтот.
Тоше Огњанов- Дневник