АРХЕОЛОШКИ ИСТРАЖУВАЊА ВО ШТИПСКО

Откриени базилика и винарница во Баргала

Пронајдоците уште еднаш потврдуваат дека Баргала била седиште на првата епископија на Брегалничкиот регион

Винарницата е ретко откритие и досега е откопана само една таква визба во Прилепско

Уште една ранохристијанска базилика и винарската визба од 6 век се новите откритија на археолозите ископувајќи го доцна античкиот град Баргала кај Штип. Истражувањата почнаа пред еден месец. Според археолозите, винарницата е ретко откритие, бидејќи досега во Македонија е откопана само една таква визба во Прилепско, но со поскромни димензии.

- Визбата има две винарски преси и е сместена во североисточното крило на станбениот комплекс на епископската резиденција во Баргала. Визбата најверојатно потекнува од 6 век. Сепак, ќе направиме дополнителни истражувања за прецизно датирање, за да добиеме конечна потврда - вели Трајче Нацев, археолог во штипскиот Завод и музеј.Археолозите ископале два базена, фино измачкани со малтер, длабоки 30 сантиметри. До едниот базен има голем сад со пречник од еден метар. И тој е длабок 30 сантиметри. Откако го газеле грозјето, течноста се слевала во садот, кој истовремено бил и таложник. Потоа виното го складирале во други садови.

Со ова ископување завршуваат годинашните истражувања на епископијата во Баргала, во кој досега се откриени епископската базилика, цистерна, крстосница, епископска резиденција, голема и мала бања. Комплексот е истражен и најголем дел од него е веќе конзервиран. Наскоро ќе заврши заштитата на преостанатиот дел, па археолошкиот локалитет ќе биде целосно достапен за презентација и отворен за јавноста.

ЛУКСУЗНА БАЗИЛИКА

Археолозите деновиве дошле до ненадејно откритие во централниот дел на градот. Откриле голема, трибродна базилика. Ранохристијанскиот објект бил луксузен, велат археолозите. Заклучоците ги донесле според пронајдената камена пластика и дел од мозаик. Деновиве ќе се почнат конзервацијата и реставрацијата на објектот. Предвидена е целосна реконструкција на олтарниот простор и на олтарната преграда. Ова досега е трета досега откриена базилика во Баргала. Првата беше епископската базилика, а по неа базиликата екстра-мурос, ископана кај влезната порта. Во новооткриениот верски објект во централниот дел на градот се извршувале секојдневните литургии карактеристични за ранохристијанскиот период.

- Со неа уште еднаш се потврдува дека Баргала била седиште на првата епископија во Брегалничкиот регион - велат археолозите.

Тоа го потврдуваат и пронајдоците што ги открива античкиот град на секое ископување. Пред неколку години археолозите пронашле резбана плоча од дрво, на која се претставени луѓе, лавови и геометриски декорации, датирана кон крајот на 4 век. Фрагментите од јагленисано дрво (денес конзервирани) се изложени во штипскиот Завод и музеј. Дотогаш се сметаше дека охридската скуптура на свети Климент од почетокот на 13 век е најстарото декорирано парче дрво зачувано во земјава.

ГРАД ОД 5 ХЕКТАРИ

Доцноантичкиот град е оддалечен од Штип околу 15 километри. Се наоѓа близу село Козјак, општина Карбинци. Зафаќа површина од 5 хектари. Баргала е доцноантички град, кој живеел од 4 до 6 век. Го изградиле Римјаните, како воен логор, а потоа прераснал во цивилна населба и ранохристијански епископски центар во регионот на средниот тек на реката Брегалница. Во првата деценија од 7 век градот бил разурнат при аварословенските освојувања. Во раниот среден 9 век таму постоела и ранословенска населба. Веднаш до градските ѕидини се наоѓа црквата „Свети Ѓорѓи“ од 9 век. Во последните десетина години години, на „Баргала се вршат систематски археолошки ископувања и конзервација. Дел од градскиот бедем и главната порта се целосно конзервирани.Баргала е еден од позначајните доцноантички градови во Македонија чие име етимолошки се врзува за реката Брегалница. Истражувањата на локалитетот првпат почнале во 1966 година, под раководство на д-р Блага Алексова. Во седумдесеттите години на локалитетот работела југословенско-американска екипа. Тогаш била откриена епископската базилика.

ИНФО-Три базилики во Баргала

Новоткриената базилика е трета досега откриена во Баргала. Првата беше епископската базилика, а по неа базиликата екстра-мурос, ископана кај влезната порта. Во новооткриениот верски објект во централниот дел на градот се извршувале секојдневните литургии карактеристични за ранохристијанскиот период.

Љупчо Шатевски