Поуки од Светите Отци

 vozdvizenie.jpg

Рамнодушност и бесчувствителност

 Бесчувствителноста и рамнодушноста  се директни последици на вообразеноста и самозадоволството.
 Еве како доаѓа до рамнодушност: таа почнува со заборавот... Се забораваат доброчинствата Божји, се заборава Самиот Бог и сопственото спасение во Него, се заборава колку е опасно да се живее без Бога, се заборава сеќавањето на смртта – со еден збор, целокупната духовна област се затвора. Тоа доаѓа и од ѓаволот, од расејаноста на мислите заради работи, од грижи и од чести контакти со луѓето. Кога  сè споменато ќе биде заборавено, срцето се лади, се пресекува неговото сочувствување кон духовното... и ете ја бесчувстителноста.

 Главна е – рамнодушноста. Тоа е лоша и опасна состојба. Кај Господа таа се вбројува меѓу средствата за раководење, вразумување и исправување. Но се појавува и како казна. Причина за тоа е - очигледниот грев, но бидејќи кај вас такво нешто се забележува, причините треба  да се бараат во внатрешните чувства и расположенија. Да не можеби се прикрала умисленоста – дека не сте исто што и другите? Не помислуватели можеби дека сами одите по спасоносниот пат и се искачувате горе само со свои средства? Да не сте задоволни со поредокот на животот што сте го воспоставиле, па сте се успале зашто мислите дека немате веќе за што да се грижите?.. Такви и слични мисли водат во лесномисленост, а таа е прв чекор кон рамнодушноста.

 Можеби во црква стоите невнимателно, и тогаш... бесчувствителноста – е казна за тоа.
 Кога ќе се појават малодушност и бесчувствителност, ќе биде тешко мислите да се задржат на зборовите на молитвата, но тоа сепак е можно. Потребно е да се спротивставите на себеси... Тој напор ќе биде средство Господ да се приклони на милост и да се врати благодатта.
 ... Патот (преку падови) кон ѓаволот го придружуваат немарност  и мрзливост – сопатници на ладењето... Немојте да мислите дека самите ќе се загреете... Ќе загрее Господ, кога ќе дојде време. А ваше е да работите и да работите. На овој духовен напор придодајте ја молитвата кон Господа точно за избавување од тие рани. Сите други предмети оставете ги, задржете ја само таа молитва против ладнеење. Сеедно е дали стоите на молитва или читате, или стоите во црква или нешто работите – постојано истото имајте го на ум: Господи, избави ме од ова оладување. И не давајте си мир додека не се загреете. Загрејаност се појавува кога Господ ќе го допре срцето, а непрестајна топлина – кога Господ ќе се всели во срцето...
 Оладувањето (рамнодушноста) е Божја епитимија.

 Мислев дека кај вас завладеала постојана рамнодушност... или ладност и бесчувствителност. Но, кај вас не е тоа, туку тоа што повремено им се случува на сите. На тоа потсетуваат скоро сите кои пишувале за духовниот живот. Свети Марко Исповедник истакнува три такви непријатели: незнаењето и заборавот, мрзливоста и неработата, и скаменетата бесчувствителност. „Некаква парализирана состојба на сите душевни сили“. Во кратките молитви нив не ги заборавал ни свети (Јован) Златоуст: „Избави ме од незнаење, заборавеност, униние ( тоа е мрзливост со неработа) и скаменета бесчувствителност“. Средствата на кои се укажува (против тие непријатели) не се комплицирани: да се трпи и да се моли.

 Да се трпи. Можно е Самиот Бог тоа да го испраќа заради обучување дека не треба да се потпираме на себеси. Многу преземаме на себе и многу очекуваме од своите напори, помошни средства и подвизи. Еве, Господ ја одзема благодатта и те остава сам, како да вели: „Пробај сам, па да видиш колку сила имаш“. Колку повеќе природни дарови имаш, толку ова обучување ти е понеопходно. Свесни за тоа, треба трпиме. Бесчувствителноста исто така се испраќа како казна за испадите на страстите кои човекот ги допуштил, а не ги покрил со покајание. Тие испади (страстите) се за душата она што за телото е расипаната храна... која човекот го растажува, или раслабува, или отупува... Значи, кога ќе се појави бесчувствителност треба да се погледне дека во душата немало ништо такво... па да се покаеме пред Господаи да одредиме во иднина тоа да се избегнува.

 Најчесто (бесчувствителноста како казна) се дава за гнев, неправда, озлобеност, осудување, гордост и слично. Лекот е – повторно  враќање во благодатната состојба. А бидејќи благодатта зависи од Божјата волја, ни преостанува молитвата, точно за избавување од таа рамнодушност и окаменета бесчувствителност... Кога ќе се наиде на таква лекција , вообичаеното молитвено правило не треба да се остава, туку се точно да се исполнува и својствено да се трудиме мислата да ги следи зборовите од молитвата, со напор да се поттикне и чувство... Нека биде чувството скаменето, но раководи се со оваа мисла: макар и половина правило, но тоа сепак ќе биде молитва: зашто потполна молитва треба да биде со мисли и чувства...

 Молитвата никако не треба да се остава. Свети Макариј Велики вели: „Господ ќе види дека искрено го сакаме тоа богатство, па ќе ни го испрати“. А молитвата против оладување треба да се произнесува со свои зборови, пред и после молитвеното правило, како и за време на тоа... да се повика кон Господа, како пред лицето Негово да се изнесува мртва душа: „Гледаш, Господи каква е! Но кажи збор и ќе се исцели“. И преку денот на ист начин обраќајте Му се на Господа.

 Ништо суштински добро не може да се вкорени во нас без Него (Господа). Ако е така, тогаш препуштете Му се Нему. Сепак не треба да се прекинува ни со своите напори и трудот, само не треба да се надеваме во нив ниту од нив треба нешто да очекуваме, ако Бог тоа не го благослови.
 Без Господ никакво добро не се вкоренува во срцето.

 Тоа е веќе закон – да се противиме на злото во себе и да се принудуваме на добро. Тоа и означуваат зборовите Господови: Царството Небесно со напор се добива и подвижниците го задобиваат. Затоа следењето на  Господа е јарем.

 

 

(AdamiEva.jpgПродолжува)

Подготви: Златко Дивјаковски